Podgorica će od 20. do 22. decembra biti domaćin manifestacije pod nazivom “Storytelling – Umjetnost, zanat i legislativa filma”. Ovaj događaj ima za cilj unapređenje profesionalnih standarda u pričanju filmskih priča, ali i jačanje regionalne integracije crnogorske kinematografije – i otvorena je za širu javnost.
Crna Gora, sa svojih 40 registrovanih filmskih produkcija, osam međunarodno povezanih filmskih festivala i dva strukovna udruženja, ima potrebu za analizu i diskusiju suštinskih tema kinematografije, uključujući održivost djelatnosti, prilagođavanje najboljim regionalnim praksama, te promociju novih pristupa struci i mogućnostima. Dodatno, cilj je podstaći mlade na istraživanje profesionalnih i obrazovnih mogućnosti, te unaprijediti sistemsku podršku filmskoj edukaciji i razvoju publike, kako je predviđeno javnim politikama. Događaj se odvija u organizaciji “Galileo production” u saradnji sa JU Crnogorska kinoteka, uz podršku Filmskog centra Crne Gore i Ministarstva kulture i medija. Manifestacija je otvorena za širu publiku: mlade reditelje, producente, scenariste i dramatičare, pisce, glumce, novinare, umjetnike različitih disciplina, ljubitelje književnosti i filma, kao i za one koji se pripremaju za prijemne ispite na fakultetima dramskih umjetnosti regiona.
Raznovrstan i edukativan program
Petak, 20. Decembar u 19:30h
Manifestacija počinje u petak uveče “Storytelling masterclassom” pod nazivom “Dijalog sa rediteljem – Srdan Golubović”. Golubović, poznat kao jedan od najznačajnijih reditelja u regionu, nagrađivan na nizu svjetskih festivala, od “Sundance” do “Berlinala”, profesor je Filmske režije na Fakultetu dramskih umjetnosti u Beogradu. Njegov opus uključuje nagrađivane filmove kao što su “Klopka”, “Krugovi”, “Apsolutnih 100” i “Otac”. Fokus razgovora biće na ključnim temama kao što su: gdje pronalazimo inspiraciju za priče, balans između lokalnog i globalnog, te uticaj tehnologije na estetiku i žanrove. Ovaj razgovor vodiće njegov kolega sa FDU Cetinje – Nikola Vukčević.
Subota, 21. Decembar
Subotnji program započinje u 10:00 sesijom “Storytelling in Depth”, koju vodi scenaristkinja mr Ana Vujadinović Tomić, koja je diplomirala dramaturgiju na FDU Cetinje, sa masterom na FDU Beograd; scenaristkinja filma “Iskra“, crnogorskog kandidata za Oskara 2018. godine, i drugih filmova poput “Planeta 7693“ i “Luča“, ko-scenaristkinja filma “Obraz”. Sarađivala je na pozorišnim produkcijama, uključujući CNP, Atelje 212 i Zetski dom, te brojnim televizijskim i marketinškim projektima. Ana spaja iskustvo u scenaristici, pozorištu i marketingu s ciljem unapređenja filmske i dramaturške scene regiona, a u sesiji će razmatrati elemente priče, pravila scenaristike i mogućnosti učenja ovog zanata. Tokom sesije biće razmatrana neka od ključnih pitanja koja prate proces kreiranja priče:
- Od čega se sastoji priča i šta razlikuje dobru priču od uspješne priče?
- Mogu li se elementi scenarija jasno definisati, detektovati i izmjeriti ili su u pitanju drugačije, suptilnije tehnike?
- Da li je moguće napisati kvalitetan scenario (priču, roman) bez prethodnog poznavanja principa pisanja?
- Ko podučava pravilima pisanja i da li se ona zaista mogu naučiti?
- Kako izgleda proces pisanja priče ili scenarija: postoje li univerzalna pravila ili su ona samo mit?
- Šta podrazumijevaju kreativne radionice poput “Less is More”, “Midpoint Institute”, “Kids Kino Industry” i “AlbSCRIPT” i kako se u njima pristupa oblikovanju priče?
U 12:00 slijedi prezentacija “Montenegro Cash Rebate 25%”, koja se bavi povraćajem dijela sredstava utrošenih u Crnoj Gori za kinematografske projekte. Predstavnici Filmskog centra Crne Gore i lokalnih produkcija, koje su već koristile ovaj benefit, osvrnuće se na prednosti ovog programa za jačanje domaće filmske scene kroz međunarodne projekte.
U 13:30, profesor Nikola Vukčević vodi predavanje “Storytelling paradigma: Principi i struktura priče – Herojev put i drugi pristupi”, nudi detaljan i komparativan uvid u univerzalne principe pripovijedanja – temelje svakog umjetničkog stvaralaštva na filmu, drami i književnosti.
Putovanje kroz ovu temu započinje analizom klasičnih izvora kao što su Aristotelova “Poetika” i Freytagova “Tehnika drame”, nastavlja se razmatranjem ključnih modernih djela poput “Heroja s hiljadu lica” Josepha Campbella i “Putovanja pisca” Christophera Voglera, te se fokusira na univerzalne elemente koji oblikuju priču: temu, ideju, karakter, sukob, strukturu i poruku. Bez obzira na formu – igrani film, pozorišnu dramu, dokumentarni film, televizijsku reklamu ili različite žanrove – principi pripovijedanja ostaju prepoznatljivi i primjenjivi. Kroz strukturisan, interaktivan pristup i uz bogatstvo primjera iz savremenog filma, drame i drugih umjetničkih formi, profesor Vukčević približiće publici ključne tehnike i alate za razumijevanje i oblikovanje priče. Ovo je jedinstvena prilika da se kroz znanje i praksu istraže suštinski principi umjetnosti pripovijedanja. Vukčević je ovo predavanje sa uspjehom držao u Parizu, Dubrovniku, Istanbulu, Portugaliji i Kini, te svojim iskustvom doprinosi jedinstvenom kvalitetu ove sesije koja je prilagođena široj publici.
Nedjelja, 22. Decembar
Nedjeljni program počinje u 10:00 predavanjem “First Aid to Director – Produkcijski tim kao most između sektora”. Predavačica Nevena Savić, dugogodišnja producentinja iz Beograda, sa bogatim iskustvom u regionalnim i međunarodnim produkcijama, predstaviće praktične savjete za pozicije poput vođe snimanja, asistenta režije, pomoćnika reditelja i skriptera. Ove pozicije su izuzetno tražene, ali često zanemarene u formalnom obrazovanju – i predavanje ima za cilj da pruži bliži uvid u trendove ovih pozicija, zbog mogućeg angažmana mladih ljudi u ovom domenu.
U 12:00 panel “Angažovani video i kreativne industrije filma” okuplja stručnjake koji istražuju ulogu filmskog jezika u advertajzingu, te povratnog principa na filmu. Panelisti su:
- Aleksandar Radunović, scenarista i docent dramaturgije na FDU Cetinje, poznat po radu na brojnim reklamnim projektima, te igranom filmu.
- Sandra Vujović, diplomirana scenaristkinja, kreativna direktorica i copywriterka s iskustvom rada na više od 70 brendova na međunarodnom, regionalnom i domaćem nivou.
- Gojko Berkuljan, reditelj i scenarista nekoliko igranih filmova i brojnih reklamnih kampanja.
- Nikola Radonjić, vlasnik advertising agencije i kreator brojnih kampanja koje su pomjerile granice crnogorskog advertajzinga.
Manifestacija se završava u 14:30 panelom “Rodna ravnopravnost u Crnoj Gori”. Razgovor će analizirati ulogu žena u crnogorskoj kinematografiji, uključujući izazove s kojima se susreću; panel će se baviti pitanjima o rodnoj neravnopravnosti na filmu, istražujući da li je filmska djelatnost još uvijek shvaćena kao “muški posao” (prema statistici iz Nacionalnog programa razvoja kinematografije, u poslednjih deset godina snimljena su samo dva cjelovečernja igrana filma potpisana od strane rediteljki), koji su ključni problemi i izazovi, te kako društvo i kreativna zajednica doživljavaju ove prepreke. Takođe, diskutovaće o uspehu žena u filmskoj industriji, kako na domaćem tako i na međunarodnom nivou, te o percepciji “MeToo” pokreta na Balkanu i u Crnoj Gori. Panelisti su:
- Aleksandra Božović, direktorica Filmskog centra Crne Gore,
- Dubravka Drakić, glumica i profesorica FDU Cetinje,
- Marija Perović, jedna od vodećih crnogorskih rediteljki i profesorica FDU Cetinje;
- Gana Čomagić, producentkinja i rediteljka koja aktivno radi na osnaživanju žena u filmskoj djelatnosti.
Platforma za budućnost crnogorskog filma
Manifestacija “Storytelling – Umjetnost, zanat i legislativa filma” predstavlja platformu za razmjenu znanja i iskustava, te promociju filmske umjetnosti. Tokom tri dana, “masterclassovi”, paneli i predavanja omogućavaju stručnjacima, studentima i publici dublji uvid u umjetnost i zanat filmskog pripovijedanja.